Meme kanseri erken evrede iken tipik belirtilerini göstermez, bununla beraber tedavisi daha kolay, başarı şansı daha yüksektir. Bunun için henüz hastalığın belirtileri ortaya çıkmadan tanı konması önemlidir.

Erken tanı için birlikte yapılması önerilen üç yöntem vardır:

1. Klinik (Doktor Tarafından) Meme Muayenesi

Mamografi: Meme kanseri için bugün kullanılan tarama görüntüleme yöntemi mamografidir. 40 yaşından sonra risk faktörlerine göre değerlendirilerek yılda bir veya iki yılda bir mamografi çekilmesi önerilmektedir. Ancak daha sonraki mamografilere referans olması açısından 30-40 yaş arasında da bir kez mamografi çektirmenizi öneririz.

2. Kişisel (Kendi Kendine) Meme Muayenesi

Kendi Kendine Meme Muayenesi Ne Zaman Yapılır?

• 20 yaşını geçen her kadının adetinin bittiği tarihten sonra ilk hafta içinde
• Adet görmeyen kadınlarda her ayın belirli bir günü
• Emziren kadınlarda emzirme veya süt boşaltımı sonrası kendilerini muayene etmeleri önerilmektedir.

Kendi Kendine Meme Muayenesinde Nelere Dikkat Edilir?

• Memelerden birinde anormal büyüme, şişlik veya ele gelen kitle
• Meme derisinde kızarıklık veya kalınlaşma
• Meme başında şekil veya renk değişikliği
• Meme başından akıntı
• Kol altında ele gelen kitle

Kendi Kendine Meme Muayenesi Nasıl Yapılır?

Önce gözleyerek sonra elle yapılır. Sırasıyla:

1. Belden yukarısı çıplak olacak şekilde bir aynanın karşısına geçiniz.
2. Her iki kol aşağı sarkacak şekilde bakınız.
3. Her iki kol yukarı kaldırılarak bakınız.
4. Her iki elinizi bele bastırarak bakınız.
5. Her iki elinizi bele bastırırken öne doğru eğilerek bakınız.

Elle Yapılan Muayenede:

• Elinizin 2. 3. 4. parmakların ön yüzlerini kullanınız.
• Hangi taraftaki meme muayene edilecek ise o taraftaki elinizi başınızın üstüne kaldırarak diğer eliniz ile dairesel hareketlerle meme bölgenizi muayene ediniz.
• Her iki meme bölgesini ayakta muayene ettikten sonra düz bir yatağa uzanarak aynı muayeneyi tekrar ediniz.

Risk faktörleri; bu faktörleri taşıyan kişilerin taşımayanlara oranla meme kanserine daha fazla yakalanma olasılığı gösterdiği belirtilen faktörlerdir. Unutulmamalıdır ki; bu faktörleri taşıyan kişilerin mutlaka meme kanserine yakalanacağı söylenemez. Risk faktörleri olmayan kişiler de meme kanserine yakalanabilir. Fakat bu risk faktörlerinden bir veya birkaçı olan kişiler daha dikkatli olmalıdır.

• Cinsiyet: Kadın olmak meme kanseri için temel risk faktörüdür. Tüm meme kanseri vakalarının %1’den azı erkeklerde görülmektedir.
• İleri Yaş: Genç kadınlarda da görülebilmesine rağmen, meme kanseri vakalarının çoğunluğu 50 yaşından sonra görülür. Meme kanseri riski yaş ilerledikçe de artmaktadır.
• Geçirilmiş Meme Kanseri Öyküsü: Daha önce meme kanseri geçirmiş olan kadınlarda ikinci bir meme kanseri oluşma riski daha yüksektir.
• Ailede Meme Kanseri Öyküsü: Öncelikle anne, kız kardeş ve kızından oluşan birinci derece akrabalarda meme kanseri öyküsü riski artırmaktadır.
• Genetik Mutasyonlar: Meme kanserlerinin yaklaşık %5-10 kadarı genetik mutasyonla yani kalıtsal geçişle alakalıdır. En çok bilinenler BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonlarıdır. Bu gen mutasyonları olan bir kişinin hayat boyu meme kanserine yakalanma riski %40-80’dir.
• Erken Adet Görmek ve Geç Menapoza Girmek: 12 yaşından önce adet görmek, 55 yaşından sonra menapoza girmek riski artırmaktadır. Bunun sebebi daha uzun süre östrojen ve progesteron hormonuna maruz kalmak olabilir.
• Hiç Doğum Yapmamış veya Geç Doğum Yapmış olmak: Çocuk doğurmak, vücudun adet döngüsünü ve hormon maruziyetini değiştireceği için meme kanseri için koruyucu faktörlerden biridir. Bu yüzden hiç doğum yapmamak veya 30 yaşından sonra doğum yapmanın meme kanseri riskini artırdığı bilinmektedir.
• Doğum Kontrol Hapları: Araştırmalar 10 yıldan uzun süre kullananlarda meme kanseri riskinde biraz artış olduğunu göstermiştir. Ancak bıraktıktan sonra bu risk gerilemektedir.
• Hormon Replasman Tedavisi: 5-10 yıldan uzun süre kullananlarda meme kanseri riskinin arttığı gözlenmiştir.
• Sigara: Sigara kullanımı ile meme kanseri riskinde artış saptanmıştır.
• Alkol Alımı: Meme kanseri riski alınan alkol miktarı ile orantılı olarak artmaktadır.
• Obezite: Özellikle menapoz sonrası kilolu olmak meme kanseri riskini artırmaktadır.
• Yemek ve Yaşam Alışkanlıkları: Kilolu olmanın meme kanseri riskini arttırdığı bilinmektedir. Yağlı beslenmenin direk meme kanseri riski tartışmalı olsa da kilo alınmasına sebep olduğu ve birçok hastalığı tetiklediği bilinmektedir. Egzersizin ise meme kanseri riskini azalttığı bilinmektedir.
• Radyasyon (Işın) Tedavisi Almış Olmak: Daha önce göğüs/boyun bölgesine radyasyon almış olmak riski artırmaktadır.
• Memede Hücresel Değişiklikler: Memede biyopsi sonucu elde edilen bazı sonuçlar, kötü huylu tümör olmamasına, ilerde meme kanseri riski açısından takip edilmelidir.